ELBİSE NİN TARİHÇESİ

Elbise; insan vücudunu örten giyim eşyasıdır. İnsanlar, çok eski çağlardan beri vücutlarını kapamak ihtiyacını duymuşlar, aradan zaman geçtikten sonra da bu ihtiyaç bir nevi süs halini almış, son yüzyıllarda da bîr sanat olmuştur.

İlk insanlar arasında aile toplulukları kurulmaya başlayınca örtünmek şart olmuştu. O çağlarda yaşayanlar giyimlerini iklim şartlarına göre ayarlamışlardı. İnsanların tropik bölgelerde yaratılıp sonradan kuzey ve güneye doğru yayıldıkları ileri sürülür. Buna göre, sıcak ülkelerde yaşayan ilk insanların giyim eşyaları pek basitti. Ancak edep yerlerini etlerini yedikleri av hayvanlarının derileriyle örtüyorlardı.

Eski İnsanların Giyinişi

İlk çağlarda kadınlarla erkeklerin giyimleri arasında hiçbir fark yoktu; sonradan kadınlar, düz elbiseler giymeye başladılar. Eski Yunanistan’da, erkekler çok şık giyinirlerdi. Bel inceliği modaydı; onun için, erkek çocuklar, küçük yaşta bellerine madeni kemerler takarlardı. Daha yaşlı erkekler ise pelerin giyerlerdi. Erkeklerin kollarına bilezik, boyunlarına kolye takmaları da âdetti. Kadınların elbiselerinin göğüsleri yarı yarıya açıktı. Erkeklerin elbiseleri de pek öyle vücudu iyice örtecek şekilde değildi.

Eski Mısır’da erkekler gayet basit giyinirler, beyaz peştemal biçimi örtülere bürünürlerdi. Kadınlar da, ilk çağlarda mavi kumaştan vücudu sımsıkı saran elbiseler giyerlerdi.

Romalı kadınlar tünik denilen, bol bir gömlek giymeyi âdet edinmişlerdi. Erkekle»-de tünik giyerlerse de onlarınki daha değişikti, tüniklerin üzerine pelerin de alırlardı. Tünik ve pelerinin modası yüzyıllarca sürmüş, sonra yerini ceket almıştır.

Ortaçağ’da giyimde ihtiyacın değil, süslenmek isteğinin ön plâna alındığını görüyoruz. Artık insanoğlu, kendini olduğundan güzel göstermek hevesine kapılmıştı. O çağlarda bilhassa işlemeli elbiseler çok modaydı. Asil sınıflara mensup erkekler kadife üzerine simle işlenmiş zengin elbiseler giyiyorlardı. XIII. ve XIV. yüzyıllarda ayakkabı modası da değişmeye başladı. Kürkten, deriden yapılma geniş, bilekten bağlı ayakkabıların yerini ayağa nispeten uyan papuç-Iğr aldı XVI. ve XVII. yüzyıllarda erkeklerin elbiselerinde değerli taşlarla işlenmiş süsler görüyoruz. Zenginler, hükümdarlar elbiseleri için avuç dolusu para döküyorlardı. Bacağı saran dar pantolonlar, uzun çoraplar moda oldu. Çocuklar da büyükler gibi giyiniyorlardı. 1660’da erkek giyiminde önemli bîr değişme oldu Geniş yakalı gömlek yerine dantelâ kravatlar takmaya başladılar. Kadınların etekleri boldu. Elbiselerin ön kısımlarını dantelâlarla süslüyorlardı, üç köşeli şapkalar modaydı.